๑. ผลกระทบจากปัจจัย Brexit ต่อภาคธุรกิจสอ.
    ๑.๑ การส่งออก เมื่อวันที่ ๑๗ มิ.ย. ๖๔ รบ. สอ. ยื่นหนังสือถึง EU เพื่อขอขยายระยะเวลาช่วงผ่อนผันชั่วคราว (grace period) ในการส่งออกผลิตภัณฑ์ที่ทำมาจากเนื้อสัตว์ เช่น ไส้กรอก และเนื้อสับของ สอ. ไปยังไอร์แลนด์เหนือออกไปจากเดิมที่มีกำหนดสิ้นสุดในวันที่ ๓๐ มิ.ย. ๖๔ และต่อมาเมื่อวันที่ ๓๐ มิ.ย. สอ. และ EU สามารถบรรลุข้อตกลงให้มีการขยายช่วง grace period ดังกล่าวออกไปชั่วคราวจนถึงสิ้นเดือน ก.ย. ๖๔ ศกนี้[1] และตกลงที่จะหารือเพื่อหาทางออกร่วมกันแบบถาวรในประเด็นดังกล่าวต่อไป ทั้งนี้ ข้อตกลงดังกล่าวกำหนดให้ผู้ส่งออกผลิตภัณฑ์ที่ทำมาจากเนื้อสัตว์ของ สอ. ไปยังไอร์แลนด์เหนือต้องปฏิบัติตามเงื่อนไขด้วย เช่น การติดฉลากสินค้าระบุว่าเป็นผลิตภัณฑ์ที่จำหน่ายใน สอ. และไอร์แลนด์เหนือ และการวางจำหน่ายได้เฉพาะในซุปเปอร์มาร์เก็ตของไอร์แลนด์เหนือเท่านั้น โดยไม่สามารถส่งออกผลิตภัณฑ์ดังกล่าวหรือขายต่อให้ผู้ประกอบการอื่นในห่วงโซ่อุปทานเพื่อผลิตสินค้าอื่นหรือจำหน่ายใน ปท. กลุ่ม EU ได้ เป็นต้น[2]   
    ๑.๒ โทรคมนาคม บ. EE ซึ่งเป็นบริษัทที่ให้บริการเครือข่ายโทรศัพท์มือถือของ สอ. ที่มี บ. British Telecoms (BT) เป็นเจ้าของ ประกาศแผนเรียกเก็บค่าธรรมเนียมการใช้บริการโทรศัพท์มือถือและอินเตอร์เน็ตข้ามเขต (roaming) ใน ปท. กลุ่ม EU จำนวน ๔๗ ปท. (ยกเว้นไอร์แลนด์) ในอัตรา ๒ ปอนด์ต่อวัน สำหรับสมาชิกรายใหม่ใน สอ. และสมาชิกรายเดิมที่เปลี่ยนแพ็คเกจหลังกลางเดือน ก.ค. ๖๔ โดยการเก็บค่าธรรมเนียมดังกล่าวจะเริ่มมีผลตั้งแต่เดือน ม.ค. ๖๕ เป็นต้นไป[3] ในขณะที่ บ. O2 ประกาศใช้นโยบาย “fair usage” โดยอนุญาตให้สมาชิกสามารถใช้บริการเครือข่ายโทรศัพท์มือถือใน EU โดยไม่เสียค่าธรรมเนียมและใช้เครือข่ายอินเตอร์เน็ตได้ไม่เกินความจุ ๒๕ กิกะไบต์ต่อเดือน บริษัทจะเรียกเก็บค่าธรรมเนียมในอัตรา ๓.๕๐ ปอนด์ต่อทุก ๆ ๑ กิกะไบต์ หากมีการใช้เกินความจุที่กำหนดโดยมีผลบังคับใช้ตั้งแต่เดือน ส.ค. ๖๔ เป็นต้นไป[4] นอกจากนี้ บ. Three ได้มีนโยบายคล้ายกันกับของ O2 โดยอนุญาตให้สมาชิกสามารถใช้บริการเครือข่ายโทรศัพท์มือถือใน EU โดยไม่เสียค่าธรรมเนียมและใช้เครือข่ายอินเตอร์เน็ตได้ไม่เกินความจุ ๑๒ กิกะไบต์ต่อเดือน (จากเดิม ๒๐ กิกะไบต์ต่อเดือน)[5] ทั้งนี้ การเปลี่ยนแปลงนโยบายการเก็บค่าธรรมเนียม roaming ถือเป็นผลกระทบจากปัจจัย Brexit เนื่องจาก คตล. Withdrawal Agreement ระหว่าง สอ. – EU ไม่ได้ครอบคลุมการยกเว้นการเรียกเก็บค่าธรรมเนียมดังกล่าวดังเช่นที่เคยเป็นมาในช่วงที่ สอ. ยังอยู่ใน EU ส่งผลให้บริษัทผู้ให้บริการของทั้งสองฝ่ายต่างทยอยปรับเปลี่ยนนโยบายการให้บริการ roaming ในช่วงครึ่งหลังของปีนี้เป็นต้นไป
    ๑.๓ รถยนต์ บ.Nissan ประกาศขยายการผลิตรถยนต์ระบบไฟฟ้าที่ศูนย์การผลิตในเมือง Sunderland ของ สอ.มูลค่า ๑ พันล้านปอนด์ โดยมีแผนพัฒนารถยนต์รุ่น Leaf ให้เป็นระบบไฟฟ้าและผลิตรถยนต์ระบบไฟฟ้ารุ่นใหม่ด้วย ซึ่งคาดว่าจะทำให้เกิดการจ้างงานที่ศูนย์การผลิตใน Sunderland เพิ่มจำนวน๙๐๙ ตำแหน่ง และกว่า ๔,๕๐๐ ตำแหน่งในห่วงโซ่อุปทานนอกจากนี้ บ. Envision AESC ซึ่งเป็นบริษัทหุ้นส่วนของ Nissan ได้ประกาศแผนสร้างศูนย์การผลิตแบตเตอรี่รถยนต์ระบบไฟฟ้าใหม่ภายในปี ๒๕๖๗ เพื่อรองรับรถยนต์ระบบไฟฟ้าของ Nissan จำนวน ๑๐๐,๐๐๐ คันต่อปีซึ่งคาดว่าจะเพิ่มการจ้างงานจำนวน ๗๕๐ ตำแหน่ง (รวม พนง. ปัจจุบันอีก ๓๐๐ ตำแหน่ง) ทั้งนี้ นรม. Boris Johnson ได้แสดงความยินดีและให้ความเห็นว่าแผนดังกล่าวสะท้อนถึงความมั่นใจของนักลงทุนที่มีต่อ สอ.และช่วยส่งเสริมภาคอุตสาหกรรมและการจ้างงานใน สอ. รวมทั้งยังช่วยลดมลพิษทาง สวล. ด้วย โดย รบ. สอ. มีส่วนสนับสนุนเงินลงทุนส่วนหนึ่ง (ไม่เปิดเผยจำนวน) เพื่อส่งเสริมการขยายตัวของอุตสาหกรรมเป้าหมาย อนึ่ง รบ. สอ. ได้ประกาศนโยบายห้ามจำหน่ายรถยนต์ใหม่ที่ใช้น้ำมันเชื้อเพลิงโดยมีผลบังคับใช้ตั้งแต่ปี ค.ศ. ๒๐๓๐ เป็นต้นไป[6]

๒. ผลกระทบจากวิกฤตโควิดต่อภาคธุรกิจและอุตสาหกรรมต่าง ๆ ของ สอ.
    ๒.๑ ธุรกิจค้าปลีก สนง. สถิติแห่งชาติ สอ. (Office for National Statistics – ONS)[7]รายงานว่า ยอดขายของภาคธุรกิจค้าปลีกโดยรวมในเดือน พ.ค. ๖๔ ลดลงจากเดือนที่แล้วร้อยละ ๑.๔ (แต่ยังอยู่ในระดับที่สูงกว่าช่วงก่อนวิกฤตโควิดร้อยละ ๙.๑) ซึ่งมีปัจจัยจากการผ่อนคลายล็อกดาวน์ที่ทำให้ ปชช. ออกมารับประทานอาหารและดื่มที่ร้านอาหาร ผับ และบาร์มากขึ้น ส่งผลให้ยอดขายอาหารและเครื่องดื่มที่ร้านค้าและซุปเปอร์มาร์เก็ตปรับตัวลดลงร้อยละ ๕.๗ อย่างไรก็ดี ยอดขายของสินค้าที่ไม่ใช่อาหารปรับตัวสูงขึ้นร้อยละ ๒.๓ โดยเฉพาะเฟอร์นิเจอร์และอุปกรณ์ตกแต่งบ้าน (เพิ่มขึ้นร้อยละ ๙) ต้นไม้และอุปกรณ์ตกแต่งสวน (เพิ่มขึ้นร้อยละ ๗.๗) และน้ำมันรถยนต์ (เพิ่มขึ้นร้อยละ ๖.๒) ด้วย[8] นอกจากนี้ ข้อมูลจากบ. PwC ระบุว่า จำนวน ปชช. ที่ออกมาจับจ่ายใช้สอยที่ retail park ในเขตปริมณฑลและ ตจว. มีมากกว่าในย่านธุรกิจค้าปลีก (high street) และห้างสรรพสินค้าทั่วไปส่งผลให้ยอดขายภาคค้าปลีกโดยรวมหลังปรับฐานการคำนวนตามฤดูกาลแล้วยังคงสูงกว่าช่วงก่อนวิกฤตโควิด (ก.พ. ๖๓) มากกว่าร้อยละ ๑๐ ซึ่งสะท้อนการฟื้นตัวและแนวโน้มการขยายตัวต่อเนื่อง ทั้งนี้ ปัจจัยข้างต้นทำให้ยอดขายออนไลน์โดยรวมลดลงติดต่อกันเป็นเดือนที่สามจากร้อยละ ๒๙.๘ ในเดือน เม.ย. เป็นร้อยละ ๒๘.๕ (เคยเพิ่มขึ้นสูงสุดร้อยละ ๓๖ เมื่อเดือน ม.ค. ๖๔)[9]           
    ๒.๒ โลจิสติกส์ ข้อมูลของสมาคมคลังสินค้าของ สอ. (UK Warehousing Association) ที่จัดทำโดย บ. Savills ระบุว่า พื้นที่คลังสินค้าของ สอ. ในปัจจุบันขยายตัวแบบก้าวกระโดดโดยมีจำนวนเพิ่มขึ้นจากปี ๒๕๕๘ (ประมาณ ๔๒๘ ล้านตารางฟุต) อย่างน้อยร้อยละ ๓๒ โดยมีบริษัทด้านโลจิสติกส์ เช่น DHL และ Yodel เป็นเจ้าของพื้นที่ส่วนใหญ่ คิดเป็นจำนวน ๑๐๖ ล้านตารางฟุต (จากเดิมในปี ๒๕๕๘ จำนวน ๗๕ ล้านตารางฟุต) และร้านค้าปลีกออนไลน์ที่มีหน้าร้านอยู่แล้วจำนวน ๘๙ ล้านตารางฟุต (จากเดิม ๘๔ ล้านตารางฟุต) ในขณะที่ผู้ค้าปลีกออนไลน์ที่ไม่มีหน้าร้านมีพื้นที่คลังสินค้าเพิ่มขึ้นมากที่สุดถึงร้อยละ ๖๑๔ เป็นจำนวน ๖๐ ล้านตารางฟุต (จากเดิม ๘ ล้านตารางฟุต) ในรอบ ๖ ปีที่ผ่านมา นอกจากนี้ ข้อมูลดังกล่าวยังประเมินว่าความต้องการพื้นที่คลังสินค้าในไตรมาสที่ ๑ ของปีนี้จะเพิ่มขึ้นมากกว่าช่วงเดียวกันของปีที่แล้วถึงร้อยละ ๒๓๒ ซึ่งสะท้อนถึงการเปลี่ยนแปลงของวิธีการประกอบธุรกิจที่ปรับตามพฤติกรรมของผู้บริโภคที่เปลี่ยนมาซื้อสินค้าออนไลน์เพิ่มขึ้นโดยมีวิกฤตโควิดเป็นปัจจัยเร่ง รวมทั้งได้รับแรงกระตุ้นจากความต้องการของภาคอุตสาหกรรมใหม่และการผลิตสินค้าภายใน สอ. ที่เพิ่มขึ้นหลัง Brexit และวิกฤตโควิด เช่น การผลิตแบตเตอรี่และอุปกรณ์ระบบไฟฟ้าของภาคอุตสาหกรรมรถยนต์ เป็นต้น ทั้งนี้ บ. Savills วิเคราะห์ว่าการขยายตัวของภาคค้าปลีกออนไลน์จะกระตุ้นให้เกิดการพัฒนาเทคโนโลยีด้านโลจิสติกส์และก่อให้เกิดการจ้างงานในสาขาวิศวกรหุ่นยนต์และนักวิทยาศาสตร์ด้านข้อมูล (data scientist) มากขึ้นด้วย[10] 
   ๒.๓ ธนาคาร Lloyds Banking Group ซึ่งเป็นเจ้าของ ธ.Lloyds, Halifax และ Bank of Scotlandประกาศแผนปิดกิจการถาวรเพิ่มจำนวน ๔๔ สาขาทั่ว สอ. ซึ่งได้แก่ ธ. Lloyds จำนวน ๒๙ สาขา และ ธ. Halifax จำนวน ๑๕ สาขา ภายในช่วงเดือน ก.ย. – พ.ย. ๖๔ ศกนี้ (ก่อนหน้านี้เคยประกาศปิดกิจการจำนวน ๖๖ สาขา ทำให้รวมแล้วจะปิด ๑๑๐ สาขาในปีนี้) เนื่องจาก ปชช. นิยมทำธุรกรรมการเงินทางออนไลน์มากขึ้นในช่วง ๕ ปีที่ผ่านมาโดยเฉพาะในช่วงวิกฤตโควิดซึ่งถือเป็นปัจจัยที่กระตุ้นให้ธนาคารหลายแห่งประกาศปิดกิจการเพิ่มขึ้นเพื่อลดต้นทุนการดำเนินงานและค่าเช่า โดยธนาคารหลายแห่งได้เปลี่ยนไปใช้ที่ทำการไปรษณีย์เป็นศูนย์กลางในการให้บริการด้านธุรกรรมทางการเงิน (Bank Hub) แก่ ปชช. ในบางเขตชุมชนแทน[11] ทั้งนี้ แผนปิดกิจการข้างต้นทำให้ ธ. Barclays ยังคงสามารถรักษาส่วนแบ่งตลาดอันดับ ๑ ไว้ได้ต่อไปแม้จะปิดสาขาแล้ว ๖๓ สาขาในปีนี้ก็ตาม

๓. ด้านนโยบายต่าง ๆ ของ รบ. สอ.
    เมื่อวันที่ ๑๗ มิ.ย. ๖๔ นาย Rishi Sunak รมว. กค. สอ. เป็นประธานในพิธีเปิดทำการธนาคารเพื่อโครงการสาธารณูปโภคของ สอ. (UK Infrastructure Bank - UKIB)[12] แห่งแรกอย่างเป็นทางการในเมือง Leeds ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของแผนยุทธศาสตร์ National Infrastructure Strategy ของ รบ. สอ. โดยมีวัตถุประสงค์ในการช่วยกระตุ้นการลงทุนของภาคเอกชนในโครงการก่อสร้างสาธารณูปโภคในด้านต่าง ๆ ทั่ว สอ. เพื่อส่งเสริมการจ้างงานและกระจายความเจริญใน สอ. อย่างทั่วถึง รวมทั้งสนับสนุนโครงการก่อสร้างที่สอดคล้องกับนโยบายด้าน สวล. ด้วย ทั้งนี้ UKIB ได้รับ งปม. สนับสนุนเริ่มต้นจาก กค.  สอ. จำนวน ๑.๒ หมื่นล้านปอนด์ และมีวงเงินที่ได้รับค้ำประกันจาก รบ. สอ. อีกจำนวน ๑ หมื่นล้านปอนด์ เพื่อใช้รองรับการออกเงินกู้และการรับประกันเงินกู้สำหรับผู้ประกอบการเอกชนและหน่วยงานปกครองท้องถิ่นที่มีโครงการก่อสร้างในเขตภาคเหนือมูลค่ารวมมากกว่า ๔ หมื่นล้านปอนด์ได้

๔. ทิศทางเศรษฐกิจ สอ.
    ธนาคารอังกฤษ (Bank of England – BoE)[13] คาดการณ์ว่า การฟื้นตัวของ ศก. สอ. หลังการผ่อนคลายล็อกดาวน์จะดีขึ้นต่อเนื่องและจะเติบโตได้ถึงประมาณร้อยละ ๒.๕ ในไตรมาสที่สองของปีนี้ แม้ว่าการออกจากล็อกดาวน์ขั้นสุดท้ายจะถูกเลื่อนออกไปก็ตาม ซึ่งแนวโน้มดังกล่าวสร้างแรงกดดันต่ออัตราเงินเฟ้อผู้บริโภค (CPI) ให้มีโอกาสปรับตัวสูงขึ้นมากกว่าร้อยละ ๓ ในบางช่วงของปีนี้ ซึ่งล่าสุดปรับขึ้นมาอยู่ที่ร้อยละ ๒.๑ ในเดือน พ.ค. ๖๔ (เกินกว่าอัตราเงินเฟ้อเป้าหมายของ BoE ที่ร้อยละ ๒) โดยเป็นผลมาจากปริมาณอุปสงค์ที่เพิ่มขึ้นเกินกว่าปริมาณอุปทานในตลาดเนื่องจากหลาย ปท. ศก. ขนาดใหญ่เริ่มฟื้นตัวพร้อม ๆ กัน ปัญหาคอขวดด้านการขนส่งสินค้า ราคาพลังงานและสินค้าบริโภคทั่วไปเพิ่มขึ้นตามกิจกรรมทาง ศก. ที่ฟื้นตัวขึ้น รวมทั้งมีปัจจัยหนุนจากการเติบโตของภาคอสังหาริมทรัพย์ที่ได้รับอานิสงส์จากมาตรการลดหย่อนภาษีซื้อขายบ้าน (Stamp Duty Holiday) ของ รบ. สอ. สำหรับบ้านที่มีราคาไม่เกิน ๕๐๐,๐๐๐ ปอนด์ (สิ้นสุดวันที่ ๓๐ มิ.ย. ๖๔) และสำหรับบ้านที่มีราคาไม่เกิน ๒๕๐,๐๐ ปอนด์ (สิ้นสุดวันที่ ๓๐ ก.ย. ๖๔)[14] อย่างไรก็ดี BoE ยังคงประเมินว่า อัตราเงินเฟ้อที่เพิ่มขึ้นเกินกว่าค่าเป้าหมายจะเกิดขึ้นในระยะสั้นเท่านั้น ที่ประชุมคณะกรรมการนโยบายการเงินเมื่อวันที่ ๒๒ มิ.ย. ๖๔ จึงยังคงมีมติให้คงอัตราดอกเบี้ยไว้ที่ร้อยละ ๐.๑ เช่นเดิม เพื่อรักษาระดับการเติบโตและการจ้างงานใน สอ. ซึ่งคาดการณ์ว่าจะมีการว่างงานเพิ่มขึ้นในช่วงครึ่งหลังของปีนี้เมื่อมาตรการช่วยเหลือเริ่มสิ้นสุดลง

[1]https://www.gov.uk/government/news/extension-to-northern-ireland-protocol-grace-period-for-chilled-meats-agreed
[2]https://www.gov.uk/government/publications/declaration-by-the-united-kingdom-on-meat-products-30-june-2021/declaration-by-the-united-kingdom-on-meat-products-30-june-2021
[3] https://ee.co.uk/help/help-new/roaming-and-international/using-your-device-abroad/what-impact-will-brexit-have-on-roaming
[4]https://www.mirror.co.uk/money/o2-introducing-roaming-charge-anyone-24390109
[5] http://www.three.co.uk/Support/Roaming_and_international/Roaming_abroad
[6]https://www.bbc.co.uk/news/business-57666008
[7]https://www.ons.gov.uk/businessindustryandtrade/retailindustry/bulletins/retailsales/may2021
[8]https://www.ons.gov.uk/businessindustryandtrade/retailindustry/bulletins/retailsales/may2021
[9]https://www.pwc.co.uk/press-room/press-releases/pwc-comments-on-may-2021-ons-retail-sales-figures-.html
[10] https://www.bbc.co.uk/news/business-57547389
[11] https://www.bbc.co.uk/news/business-57582259
[12]https://www.gov.uk/government/news/uk-infrastructure-bank-opens-for-business
[13]https://www.bankofengland.co.uk/monetary-policy-summary-and-minutes/2021/june-2021
[14]https://www.gov.uk/guidance/stamp-duty-land-tax-temporary-reduced-rates